“Pitanje izmjena Zakonika o krivičnom postupku je apsolutno neodvojivo od principa pravičnog suđenja, zaštite temeljnih ljudskih prava, ali istovremeno i od imperativa očuvanja nacionalne bezbjednosti i efikasnog procesuiranja najtežih krivičnih djela”, zaključeno je na današnjoj konferenciji Građanske alijanse pod nazivom Produženi pritvor: međusobne optužbe bez adekvatnog rješenja.
Na konferenciji je predstavljena istoimena analiza Građanske alijanse kojom je obrađeno pitanje prijedloga izmjena Zakonika o krivičnom postupku (ZKP) sa posebnim fokusom na produženje maksimalne dužine trajanja pritvora od podizanja prvostepene optužnice do donošenja prvostepene presude.
Panelisti na konferenciji bili su Valentina Pavličić, predsjednica Vrhovnog suda Crne Gore, Milorad Marković, vrhovni državni tužilac i Bojan Božović, ministar pravde Crne Gore.
Govoreći o efikasnosti sudova u Crnoj Gori, Valentina Pavličić, predsjednica Vrhovnog suda Crne Gore navela je da je broj predmeta iz godine u godinu u Specijalnom odjeljenju rastao, a broj sudija se smanjivao. Ona je kazala: „Sudski sistem dugo je bio zanemaren, a to pokazuje stanje u kom se danas nalazimo, tako da zajednički treba da vraćamo reputaciju sudskog sistema da da pravne odgovore na probleme sa kojima se Crna Gora suočava. Nismo spremni za sve što nas je sačekalo, ali nemamo opravdanja za to.“
Ona je takođe pozvala zakonodavnu i izvršnu vlast da učine sve što je u njihovoj mogućnosti da sudska grana vlasti dobije sve ono što joj pripada – a to znači da se može govoriti o odgovornosti onda kada se obezbijedi da se sudski sistem razvija na način kakav je zastupljen u zapadnoj demokratiji.
Komentarišući pitanje dužine trajanja pritvora, Pavličić je istakla da neefikasnost sudskog sistema nikako ne smije biti razlog da neko provede toliko godina u pritvoru.
Milorad Marković, Vrhovni državni tužilac komentarišući borbu protiv organizovanog kriminala naglasio je da se borba protiv organizovanog kriminala znatno promijenila u poslednje dvije decenije, te da se mora prilagoditi sistem i zakoni savremenim izazovima koje organizovani kriminal nosi sa sobom, ali uz poštovanje ljudskih prava.
Govoreći o saradnji sa ostalim državnim institucijama u Crnoj Gori, Marković je istakao važnost profesionalne i institucionalne komunikacije, jer se na tom nivou grade efikasnost i produktivnost.
Takođe, dodao je da kada naše institucije budu jake, tada će i interesovanje javnosti biti manje jer će građani u njih imati više povjerenja.
Komentarišući izmjene ZKP, Bojan Božović, ministar pravde kazao je da će se novi ZKP pisati tako da bude dobro i trajno rješenje i jedan kvalitetan izvor prava. On je naveo da: „Prvi sastanak radne grupe za izmjenu novog ZKP ćemo imati za nekoliko dana, i ona će brojati sedamnaest članova, što znači da će Ministarstvo pravde pripremati imzmjene postojećeg ZKP i pripremati građu za novi zakonika.“
„Ovaj Zakonik je pregazilo vrijeme i zato u skladu s tim reagujemo i drago nam je da imamo inicijative o tome šta treba popravljati. Sad su problemi locirani i otvoreni smo i za sugestije i kritike. Svaka inicijativa mora biti otvorena za javnost i mora proći sud EK“, naveo je Božović.
Kada je riječ o predlogu izmjena ZKP koji se odnosi na produženje pritvora sa tri na pet godina, Božović je kazao da je do inicijative došlo u momentu kad su se dešavala nova ubistva u Crnoj Gori, kada smo imali sjednicu Vijeća za nacionalnu bezbjednost, sa zakljucima koji korespondiraju sa inicijativom, ali i još jednu važnu činjenicu da je pravosuđe bilo u v.d. stanju. On je takođe naveo: „U Evropskoj uniji najmanje osam država ima mnogo duži, ili nema, vremenskog okvira za pritvor.“
Forum su otvorili Milan Radović, programski direktor Građanske alijanse, Hanne Meldgaard, zamjenica šefice misije u ambasadi Kraljevine Norveške I Dajana Cvjetković, menadžerka projekta SMART Balkans.
Po riječima Hanne Meldgaard, zamjenice šefice misije u ambasadi Kraljevine Norveške Crna Gora preuzela je mnogo hrabrih koraka u prethodnom periodu dok Norveška podržava njeno društvo i način na koji se donose dobra rješenja kroz Smart Balkans, fokusirajući se na ljudska prava i vladavinu prava.
Prepoznajući kompleksnost teme koja se odnosi na pritvor u Crnoj Gori, Građanska alijansa danasnjom diskusijom koja se vodi sa ekspertima daje veliki doprinos, ocijenila je Meldgaard.
Drago nam je da možemo da podržimo više od 100 organizacija na Zapadnom Balkanu kroz ovaj mehanizam, ali ipak vi ste oni koji odrađuju posao dolazeći do pravih rešenja, zaključila je ona.
Dajana Cvjetković, menadžerka projekta SMART naglasila je da je jako bitno vidjeti organizaciju koja ima nultu toleranciju na kršenje ljudskih prava i koja sistematično pristupa problemima, što po njenim riječima treba da bude vodilja i podstrek u kom pravcu treba ići.
Komentarišući temu kojom se GA bavila na današanjoj konferencija, Cvjetković je naglasila da su zatvori vrlo specifično mjesto gdje postoji druga kultura života zato što je ograničen, ali ljudi i tamo žive i treba da žive život dostojan čovjeka, zbog čega su ovakvi projekti važni zbog rezultata koje donose.
Ovaj događaj je organizovan uz podršku regionalnog projekta SMART Balkan – Civilno društvo za povezan Zapadni Balkan kojeg implementira Centar za promociju civilnog društva (CPCD), Centar za istraživanje i kreiranje politika (CRPM) i Institut za demokratiju i posredovanje (IDM), a finansijski podržava Ministarstvo vanjskih poslova Kraljevine Norveške.
