U sklopu konferencije “Pregled implementiranih projekata, rezultati i uticaji” mogli smo čuti o projektima realizovanim uz podršku Građanske alijanse, a kroz projekat “Bez nekažnjivosti za kršenje i povredu ljudskih prava u Crnoj Gori”, finansiranog od strane Evropske unije, a kofinansiranog od Ministarstva javne uprave.
Na konferenciji su predstavljeni rezultati šest uspješno implementiranih projekata koje smo podržali kroz sub granting program prošle godine.
Jedan od projekata zove se “Kroz edukaciju do većih prava osuđenih lica” – u organizaciji NVO Euromost, koji su istakli potrebu poboljšanja materijalnih uslova, naročito soba gdje osuđena lica borave, te da je i dalje prisutan problem prebukiranosti, te potreba izgradnje novog zatvora. Takođe, ukazali su i na to koliko je rad sa osuđenicima značajan, jer ova lica trpe veliki stepen osuda i diskriminacije nakon izlaska na slobodu.
Akcija za socijalnu pravdu je kroz svoj projekat “Ka većoj vidljivosti u određivanjima pritvora na lokalnom nivou” izradila analizu “Evropske prakse još su daleko” u kojoj je istaknuto da se sudovi rijetko pozivaju na izvore evropske sudske prakse, već da rješenja uglavnom sadrže zakonski osnov za pritvor i/ili obrazloženje zašto se ne primjenjuje blaža mjera, nego se osumnjičeno lice lišava slobode kroz boravak u istražnom zatvoru. Ova analiza pokazuje i da je Osnovni sud u Baru rijetko citirao izvore evropske prakse, Osnovni sud u Pljevljima u svega nekoliko slučajeva, Osnovni sud u Bijelom Polju je to činio u većem broju predmeta, dok je evropski izvor prava kod Osnovnog suda na Cetinju primijenjen samo jednom. Viši sud u Podgorici i Viši sud u Bijelom Polju uopšte ne citiraju izvore evropskog prava i ne pozivaju se na predmete iz prakse Evropskog suda za ljudska prava, kada njihova vijeća odlučuju o produženjima pritvora.
MADOP je kroz projekt “Iza kamere, ispred zdravlja: Novinarski životni vijek u sjenci rizika” izvršio i istraživanje čiji su neki od zaključaka da mladi novinari/ ke ne prolaze obuke o rizicima pri dolasku u redakciju, kao i da nema jasnih protokola za zaposlene u tehnici i njihovu zaštitu. Onlajn nasilje je adresirano kao problem kome se ne pridaje dovoljno značaja, a ispitanici/e su gotovo jednoglasno naveli da procjene rizika mogu dovesti do smanjenja broja incidenata. Ono što je zabrinjavajuće jeste da istraživanje pokazuje da kada je riječ o stavu o profesiji, čak 65 odsto ispitanika/ca smatra daje novionarstvo profesija u kojoj ne možete ostati cijeli radni vijek.
Organizacija Monte Lingva je svojim projektom “Razumno je da znam” jačala kapacitete mladih pripravnika i studenata o osnovnim ljudskim pravima, posebno o pravu na suđenje u razumnom roku. Podsjetili su da je važno to da je ESLjP kroz svoje presude potvrdio svoj stav o djelotvornosti ustavne žalbe od 20. Marta 2015. godine (presuda Siništaj i drugi protiv Crne Gore), tužbe za pravično zadovoljenje od 17. novembra 2016. godine (Vučelić protiv Crne Gore) i kontrolnog zahtjeva od 4. septembra 2013. godine (presuda Vukelić protiv Crne Gore).
Udruženje za podršku Roma i Egipćana je kroz projekt “Status romsko-egipćanske populacije u Beranama” izradio analizu stanja o položaju romske i egipćanske populacije u Beranama, koja je pokazala, između ostalog, da kad su u pitanju uslovi života RE populacije u Beranama, veliki broj je u manje-više konstantnom strahu od agresivnih poplava, pogotovo u kritičnim periodima u toku godine, kao što su kasna jesen ili rano proljeće. U najugroženije oblasti nastanjene RE populacijom spadaju romska naselja Riversajd i Talum, u kojima poplave nerijetko pričinjavaju toliko intenzivnu štetu da se mještani moraju iseljavati iz svojih stanova i provoditi dane i noći „pod vedrim nebom“ (ili, ukoliko imaju nešto više sreće, vratiti se u svoje kuće koje su sada već u tolikoj mjeri devastirane da je upitno koliko je i da li je uopšte bezbjedno boraviti u njima).
Organizacija ZINAK je kroz projekat “Jačanjem kapaciteta i informisanjem do ostvarivanja prava na zdravu životnu sredinu” organizovala studijsku posjetu Arhus centra u Kolašinu u cilju povećanja informisanosti do ostvarivanja prava na zdravu životnu sredinu u području održivog razvoja i ekologije.
Ujedno smo predstavili i rezultate projekta Građanske alijanse u okviru kojeg i sproveden sub granting program i to da je preko 60 policijskih službenika, sudija i tužilaca prošlo kroz naše obuke u cilju eliminacije torture, pružena je besplatna pravna pomoć za oko 20 osoba, pojačani su kapaciteti u oblasti borbe za poštovanje ljudskih prava za 18 nevladinih organizacija u Crnoj Gori, oformljena je HRD grupa koja se bavi praćenjem slučajeva torture i davanjem preporuka za oblast torture, preko 120 studenata je prošlo kroz naše obuke i nekoliko desetina njih je imalo priliku da obiđe zatvorske paviljone i bliže se upozna sa načinom funkcionisanja Uprave za izvrsenje krivicnih sankcija. Takođe više hiljada građana je upoznato na koji način mogu prijaviti torturu i to zahvaljujući promotivnoj kampanji koja se vodila na društvenim mrežama, televiziji, ali i organizovanju informativnih dana u pet crnogorskih manje razvijenih opština. Glavni fokus tokom prethodne godine je bio i obilazak 12 institucija u kojima borave lica lišena slobode i to zatvori, policijske stanice, granični prelazi, psihijatrijska bolnica, ali i to da smo ispratili preko 100 ročišta za slučajeve policijske torture i teških kršenja ljudskih prava.