Nakon istraživanja i studija koje smo sproveli, Građanska alijansa otvoreno poziva nadležne institucije da konačno počnu da poštuju žrtve torture kroz primjenu međunarodnih standarda u procesuiranju i sankcionisanju svih odgovornih za torturu i zlostavljanje, a da žrtvama obezbijede besplatnu pravnu i psihološku podršku.
GA je u prethodnom radu registrovala brojne pojedinačne slučajeve torture i zlostavljanja koje su počinili, pomogli i naredili državni službenici a koji su ostali neistraženi a počinioci neprocesuirani. Podsjećamo na posljednje primjere brutalnog i očiglednog mučenja i zlostavljanja građana tokom protesta u oktobru 2015. godine, gdje su dokazi u vidu video materijala obišli cijeli svijet. Izostale su istrage protiv policijskih službenika koji su prekomjerno upotrebljavali silu i zlostavljali građane, a na osnovu malog broja aktivnosti koje su sprovedene, može se ocijeniti da su neefikasne, spore i pristrasne, i da nijesu vodile identifikovanju počinilaca torture nad građanima koji su se mirno udaljavali sa protesta. Na žalost, ni nakon skoro dvije godine ne znamo ko je naredio a ko izvršio torture na ulicama Podgorice dok su nadležni iz Uprave policije tokom zvaničnih istraga iznosili neistine u vezi sa tim slučajevima.
Napominjemo da je Građanska alijansa (GA) registrovala 25 slučajeva u kojima su građani prijavili postupanje pripadnika Uprave policije koje nije bilo u skladu sa zakonom, a čak u nekoliko slučajeva smatramo da je bilo riječi o torturi, što je kasnije potvrđeno i od strane Ombudsmana i Ustavnog suda. Direktor UP u nekoliko slučajeva nije govorio istinu, što je utvrđeno kasnije u postupcima protiv građana i novinara a takođe nije saopštio ni imena policijskih službenika koji su prebijali građane i pravdao je njihova nezakonita postupanja. Čak je nedavno, po navodima medija- priznao da su policijski službenici zlostavljali građane.
Iako je ostvaren napredak u ZIKS-u, istrage za ranije slučajeve zlostavljanja osuđenih i pritvorenih lica su identične kao i u slučaju policijske torture. Podsjećamo na slučaj torture iz januara 2015. godine, upad pripadnika specijalne jedinice MUP-a 2005. godine, potom slučaj Milić/Nikezić za koji je Sud za ljudska prava utvrdio da je došlo do povrede člana 3 zabrana torture i mnoge druge.
Na kraju, u demokratskoj državi je neprihvatljivo: da policijski službenici demonstriraju brutalnu silu i prebijaju građane na ulicama; da njihov šef ne govori istinu i da identitet takvih pojedinaca ne otkrije; da oni koji zlostavljaju ne budu identifikovani, procesuirani i otpušteni iz policije; da slučajevi zastarijevaju; da se niko ne izvini prebijenim građanima i da im se ne obezbijedi besplatna pravna pomoć koju dobijaju policijski službenici koji su ih tukli. Nije teško izmjeriti koliko smo napredovali u ovoj oblasti i zaključiti da su nam potrebne brze i kvalitetne promjene. Treba stati na kraj sistemskoj nekažnjivosti, potrebne su nam efikasne, djelotvorne i nezavisne istrage u kojima će se kažnjavati i kolege koje ne sprečavaju i ne prijavljuju torturu saradnika u službi, besplatna pravna pomoć za žrtve a ne za zlostavljače, savjetovalište za žrtve i članove njihovih porodica, politička i komandna odgovornost kada do zlostavljanja dođe i efikasan proces isplate nematerijalne štete.
S poštovanjem,
Milan Radović
Koordinator programa ljudskih prava
