Izjave evropskih zvaničnika sa naznačenim rokovima za djelovanje po pitanju izbora četvoro sudija Ustavnog suda, jasno ukazuju koliko se Crna Gora udaljila od evropske agende i koliko ozbiljno donosioci odluka treba da shvate poruke Evropske unije. U prilog tome govore i jasna upozorenja, te nikad eksplicitnije poruke sa EU adrese, koje moraju našim političkim akterima da budu posljednji alarm da su upravo oni kočničari nastavka EU integracija i da moraju konačno djelovati u interesu građana Crne Gore, umjesto u usko partijskim. Štaviše, deblokada institucija je nacionalni prioritet i kao takvim ga donosioci odluka moraju posmatrati jer Crna Gora ima mnogo kandidata koji imaju stručna znanja i moralne kvalifikacije za sudije Ustavnog suda.
Odgovornost je na svima da Crna Gora brzo izađe iz krize i ispuni uslove za članstvo, te pozivamo većinu u Parlamentu da inicira dijalog o procesu izbora sudija US, a predsjednika da ispoštuje stav većine i da mandat za sastav Vlade.
Prvi korak u tom pravcu mora biti izbor sudija Ustavnog suda, kako bi sva sporna zakonska rješenja mogla proći neophodnu provjeru. Poručeno je da bi Crna Gora najkasnije do kraja januara trebalo da kompletira sastav US, odnosno, izabere nedostajućih četvoro sudija. Moramo biti svjesni da ni izbor eventualno jednog sudije ne znači deblokadu suda. U ovim okolnostima, imajući u vidu kruta pravila za izbor sudija Ustavnog suda, te partijsko nadmetanje za “politički sud”, potrebno je izabrati sudije od autoriteta koji će biti nezavisni u svom radu, a Crna Gora ima mnogo kanidata koji imaju stručne i moralne kvalifikacije za tu poziciju.
Podsjećamo da Crna Gora već pregovara dvostruko duže nego države koje su posljednje pristupile Evropskoj uniji (Hrvatska, Bugarska, Rumunija) a da još uvijek nijesmo uspjeli da se približimo ispunjavanju privremenih mjerila u poglavljima 23 (pravosuđe i temeljna prava) i 24 (pravda, sloboda i bezbjednost), i time „otkočimo“ pregovore u svim drugim oblastima. Jasno je da smo već izgubili dragocjeno vrijeme tokom ovih „maratonskih pregovora“, pa tako od optimističnih najava Vlade da će uraditi sve kako bi se dobila završna mjerila za poglavlja 23 i 24 do kraja godine, zbog nemoći političkih elita da se izdignu iznad ličnih i partijskih interesa, dobijamo upozorenje od najviših evropskih zvaničnika da bi EU već u januaru ili februaru mogla razmatrati zaustavljanje pregovora.
Ukazujemo i da Evropska komisija ove, ali i prethodnih godina, ocjenjuje da je u poglavljima 23 i 24 ostvaren ograničen napredak, te je jasno da je neophodno pojačati napore prije svega u ispunjavanju tih uslova. Iako su održane plenarne sjednice za radne grupe za pripremu i vođenje pregovora za poglavlja 23 i 24, kao i jedan broj tematskih sjednica za radnu grupu 24, intenzivnijim radom ovih grupa doprinijelo bi se ubrzanom sprovođenju evropske agende.
Milan Radović, programski direktor GA
