Më 26 tetor u mbajt takimi i grupit Human Rights Defenders i cili përbëhet nga përfaqësues të organizatave/institucioneve: përfaqësues i institucionit të Mbrojtësit të të Drejtave dhe Lirive të Njeriut në Mal të Zi, Ministrisë së Punëve të Brendshme, Policisë. Drejtoria, Agjencia për Mbrojtjen e të Dhënave Personale, Gjykata e Lartë në Podgoricë, Prokuroria Themelore e Shtetit, Oda e Avokatëve, Zyra e Avokatit të Malit të Zi pranë GJEDNJ, Kontrolli i Brendshëm i Policisë, Këshilli për Kontrollin Civil. i Punës Policore, OJQ-ja Qendra për të Drejtat e Njeriut në Beograd, OJQ-ja Shoqata e Paraplegjikëve, OJQ-ja LGBT Forum Progress, OJQ-ja Nisma Rinore për të Drejtat e Njeriut dhe Komisioni Ndërkombëtar i Juristëve (ICJ).
Në takim u diskutuan pikat kyçe lidhur me çështjen e torturës dhe keqtrajtimit, të cilat u njohën si sfida në sistemin aktual të drejtësisë.
U vu re se problemi i torturës dhe keqtrajtimit mbetet i pranishëm jo vetëm në vendet në zhvillim, por edhe në shoqëritë e zhvilluara.
Provimi i rasteve të abuzimit dhe torturës është një proces kompleks, duke pasur parasysh mungesën e provave të forta dhe mangësitë në praktikat procedurale, gjë që në radhë të parë e bën të vështirë për prokurorinë që të ketë një pasqyrë të qartë të rasteve specifike.
Është shqetësues fakti që shpesh hasim solidaritet policor, i cili rezulton në situata ku punonjësit e policisë heshtin ose mohojnë praninë e abuzimit të kryer nga kolegët e tyre.
Është evidentuar nevoja për rritjen e numrit të trajnimeve për punonjësit e policisë që punojnë në terren, veçanërisht në lokacionet ku ndodhin shpesh raste të abuzimit.
Është kuptuar rëndësia e reformës në sjelljen e policisë kriminale, puna e së cilës është objekt i numrit më të madh të ankesave.
Futja e video-mbikëqyrjes në sallat e seancave duhet të bëhet çështje prioritare e ministrit të ri të Brendshëm, si dhe shënimi i çështjeve që përjashtohen nga procedura, për të garantuar transparencën dhe integritetin e procedurave.
Gjithashtu, u konkludua se kamerat e trupit duhet të bëhen pjesë përbërëse e uniformave të punonjësve të policisë për të siguruar regjistrime shtesë gjatë ndërveprimeve me qytetarët.
Është konstatuar nevoja për edukimin e personelit mjekësor lidhur me dokumentimin adekuat të lëndimeve të shkaktuara nga abuzimi.
U theksua nevoja urgjente për përmirësimin e kapaciteteve të organizatës prokuroriale, veçanërisht duke pasur parasysh reduktimin e fundit të numrit të prokurorëve në Podgoricë dhe faktin se shumë prokurori punojnë vetëm me një prokuror që është edhe menaxher.
Mungesa e personelit adekuat është evidentuar si problem kyç edhe në Drejtorinë e Policisë.
U sugjerua që në punën e Drejtorisë së Policisë të përfshihen profesionistë, si psikologë, për t’u ofruar mbështetje dhe këshilla punonjësve të policisë në raste situatash stresuese.
Kujtojmë edhe të dhënat e fundit statistikore të Prokurorisë Themelore të Shtetit se vetëm në vitin paraprak janë ngritur trembëdhjetë lëndë në bazë të raporteve për keqpërdorime, prej të cilave tre janë në proces hetimor. Në pesë raste janë ngritur aktakuza dhe po aq raste janë hudhur. Në vitin 2023 janë themeluar 13 lëndë, prej të cilave pesë raste janë në proces hetimor, në një rast është ngritur aktakuzë, ndërsa shtatë raste janë hudhur.
Duke marrë parasysh seriozitetin e problemeve të evidentuara në takim, theksojmë rëndësinë e veprimit urgjent dhe të koordinuar të të gjitha institucioneve dhe ekspertëve përkatës për të garantuar mbrojtjen e të drejtave themelore të njeriut të personave të privuar nga liria dhe integritetin e sistemit të drejtësisë. .
Grupi HRD u themelua në kuadër të projektit “Pa u ndëshkuar për shkeljet dhe shkeljet e të drejtave të njeriut në Mal të Zi” të cilin Aleanca Qytetare po e zbaton me mbështetjen e Delegacionit të Bashkimit Evropian në Mal të Zi, dhe që ka të bëjë me mbrojtjen e të drejtave të personat e privuar nga liria si dhe personat të cilëve u janë shkelur të drejtat për shkak të keqpërdorimit të kompetencave policore. Në mes të organizatave të përmendura u nënshkrua një Memorandum bashkëpunimi, në të cilin përfaqësuesit u pajtuan për bashkëpunim të ndërsjellë të bazuar në partneritet, përgjegjësi, shkëmbim të ndërsjellë të informacionit, por edhe në pavarësinë e organizatave në punën e tyre.
